Matcha - FAQ

Czym jest matcha?

Matcha to bardzo drobno sproszkowana zielona herbata japońska wytwarzana z krzewów, które na około 3 tygodnie przed zbiorami są zakrywane w celu odcięcia światła słonecznego.

Jak smakuje matcha?

Smak dobrej herbaty matcha jest świeży, gorzki w pierwszym odczuciu, ale z długim finiszem, w którym gorycz stopniowo przekształca się w słodycz. W herbacie matcha możemy znaleźć nuty zbożowe, trawiaste, morskie, orzechowe i umami – w różnym natężeniu i proporcjach, w zależności od obróbki, pochodzenia, szczepu krzewu herbacianego i jakości. Odpowiednio przygotowana matcha ma dosyć gęstą strukturę naparu i pełne body.

Jak NIE POWINNA smakować matcha?
Jeśli w herbacie matcha czujemy aromaty rybne zamiast złożonych morskich, jeśli aromaty trawiaste kojarzą się bardziej ze zwiędłą lub zgniłą trawą, niż z trawą świeżo skoszoną, jeśli nad wszystkimi smakami góruje gorycz, to nie mamy do czynienia z dobrej jakości herbatą.

Jakie są różnice między matcha a zwykłą zieloną herbatą?

– Forma – matcha jest zmielona bardzo drobno, co znacznie odróżnia ją od herbat liściastych. Pijąc herbatę matcha przyjmujemy całe liście w formie zawiesiny. Z herbat liściastych czerpiemy tylko to, co przedostanie się do naparu. Matcha jest w związku z tym bardziej pobudzająca, bo zawsze przyjmujemy całą kofeinę zawartą w liściach. Oprócz tego daje nam więcej L-teaniny, która wpływa na działanie mózgu, i więcej katechin, które są cenionymi przeciwutleniaczami.

– Sposób przygotowania – ściśle mówiąc, herbaty matcha się nie parzy. Trzeba ją wymieszać z wodą (lub mlekiem, sokiem, napojem roślinnym), żeby drobinki stworzyły zawiesinę.

– Sposób uprawy – zacienianie krzewów przed zbiorami nie jest unikalne tylko dla herbaty matcha, ale odróżnia ją od większości herbat liściastych. To właśnie zacienianie odpowiada za podwyższoną zawartość kofeiny i L-teaniny w herbacie matcha.

– Produkcja – liście herbaty są przed sproszkowaniem całkowicie pozbawione szypułek i żyłek.

Jak przechowywać matcha, aby zachować jej świeżość?

Najlepszym miejscem do przechowywania herbaty matcha jest lodówka. W przypadku przechowywania długotrwałego, przed otwarciem opakowania, matcha powinna być przechowywana w zamrażalniku. Po wyjęciu z zamrażalnika należy jednak dać jej pewien czas na dojście do temperatury pokojowej. Różnice temperatur i występujące wraz z nimi skraplanie wilgoci są równie szkodliwe dla herbaty, co nieodpowiednie przechowywanie.
Po otwarciu opakowania najlepiej spożyć herbatę matcha jak najszybciej – poniżej miesiąca, a najlepiej w 2-3 tygodnie. Jeśli matcha będzie spożywana regularnie, codziennie, to nie trzeba jej już trzymać w lodówce, ale należy zapewnić jej ciemne, chłodne miejsce bez obcych zapachów. Jeśli nie spożywamy herbaty regularnie, to lepiej chować ją do lodówki po każdym użyciu. Idealnie byłoby dać jej chwilę na dojście do temperatury pokojowej po każdym wyjęciu z lodówki, ale wiadomo, że nie zawsze jest na to czas. Zdania co do tego, który sposób jest lepszy, są podzielone nawet wśród japońskich ekspertów, a w naszym klimacie, przy znacznie niższej wilgotności powietrza, różnice są zapewne jeszcze mniejsze, niż w Japonii.

Jakie są różne rodzaje matcha?

Herbatę matcha można podzielić według kilku kluczy.

a) ze względu na sposób przygotowania

– tradycyjny standardowy, typ usucha (rzadka herbata) – klasyczna matcha przygotowywana z wodą, około 1,5-2 g proszku na 60-80 ml wody. Spieniona do otrzymania jednorodnej zawiesiny z pianką na powierzchni

– tradycyjny ceremonialny, typ koicha (gęsta herbata) – przygotowywana używając około 3 g proszku na 30 ml wody, ucierana do otrzymania gładkiej intensywnie zielonej pasty o konsystencji gęstego jogurtu. Sposób przygotowania zarezerwowany do herbat najwyższej jakości

– matcha latte – matcha z mlekiem lub napojem roślinnym

b) ze względu na przeznaczenie

– „ceremonialna” – najwyższej jakości herbaty matcha, które mogą być wykorzystywane w japońskiej ceremonii herbacianej chanoyu, lub nadają się do przygotowania koicha. Wiele sklepów mianem herbaty ceremonialnej określa wszystkie matcha nadające się do tradycyjnego przygotowania z wodą, co jest mylące.

– tradycyjna / codzienna – nadająca się dobrze do przygotowania z wodą lub mlekiem

– kulinarna – przeznaczona do wypieków, potraw, koktajli i matcha latte.

c) ze względu na region uprawy
– z Uji i okolic Kioto
– z Nishio w prefekturze Aichi
– z Yame w prefekturze Fukuoka
– z prefektury Kagoshima
– z prefektury Shizuoka

Jaka jest różnica między ceremonialną a kulinarną matcha?

Ceremonialna herbata matcha jest delikatna i słodkawa. W związku z tym smak błyszczy, gdy przygotowujemy ją tradycyjnie, ale może zaginąć, jeśli użyjemy jej w kombinacja z różnymi dodatkami. Jest długo zacieniana przed zbiorem i zawsze pochodzi z pierwszego zbioru wiosennego. Najczęściej jest zbierana ręcznie. Zawiera więcej L-teaniny i mniej katechin.

Kulinarna matcha jest intensywna, wyrazista, ma więcej goryczy. Dzięki temu przebija się w smaku nawet w potrawach i przygotowana z różnymi dodatkami, ale przygotowana tradycyjnie może być zbyt gorzka. Najczęściej jest zacieniana przez krótszy czas niż matcha ceremonialna, może pochodzić z drugiego zbioru. Ma więcej gorzkich katechin i mniej L-teaniny niż herbata ceremonialna.

Jakie są najlepsze marki matcha?

Najbardziej cenione japońskie marki herbaty matcha to Marukyū Koyamaen, Horii Shichimeien i Hekisuien.

Jak długo można przechowywać otwartą puszkę matcha?

Jak najkrócej. Zalecamy spożyć otwartą herbatę matcha w ciągu maksymalnie miesiąca od otwarcia puszki. Matcha co prawda nie psuje się, ale jej jakość spada. Herbatę matcha, która jest długo otwarta (lub nawet przeterminowana) nadal można wypić, ale nie będzie smakować tak dobrze, jak kiedy była świeża. Dobrym pomysłem może być wykorzystanie nieświeżej lub przeterminowanej matcha do przygotowania matcha latte lub do pieczenia.

Dlaczego matcha jest tak droga?

Proces uprawy i produkcji herbaty matcha jest szczególnie pracochłonny i wymaga dużych nakładów pieniężnych. Przed zmieleniem herbata musi być przechowywana w chłodniach, co generuje dodatkowe koszty energii. Mielenie musi być przeprowadzone ostrożnie i powoli – jedne kamienne żarna są w stanie zmielić maksymalnie 40 gramów gotowej herbaty matcha w ciągu godziny. W przypadku szybszego mielenia następuje utrata jakości na skutek wzrostu temperatury. Dodatkowo matcha na rynku europejskim jest droższa niż w Japonii. Naturalnie, ze względu na koszty transportu, ale także z tego względu, że normy europejskie są znacznie bardziej restrykcyjne od japońskich i spełniające je herbaty są z założenia droższe niż herbaty z rolnictwa konwencjonalnego, szeroko dostępne w Japonii.

Skąd pochodzi matcha?

Matcha pochodzi z Japonii i tylko z Japonii. Sproszkowana herbata chińska czy koreańska to nie matcha. Nie widzimy tu pola do dyskusji.

Jak często można pić matcha?

Dziennie można bezpiecznie wypić 3 standardowe porcje herbaty matcha, przyjmując około 6 gramów suchej sproszkowanej herbaty.

Czy istnieje matcha liściasta?

Nazwa matcha znaczy dosłownie herbata mielona i zawsze występuje w formie proszku. Powstaje jednak z herbaty liściastej o nazwie tencha. Tę herbatę rzadko spotyka się na rynku, jest raczej traktowana jako półprodukt w procesie produkcji matcha.

Jak przygotować matchę?

Matchę przygotowuje się przez roztrzepanie proszku w wodzie, aby wytworzyła się jednorodna zawiesina z pianką na wierzchu. Na początek zalecamy użycie wody o temperaturze około 70-75°C. Przesianą herbatę matcha wsypujemy do miseczki. Najlepiej, żeby była ona wcześniej ogrzana i wysuszona. W ten sposób najwyraźniej poczujemy aromat herbaty. 2 g proszku zalewamy około 100 ml wody. Początkowo rozprowadzamy proszek okrężnymi, powolnymi ruchami. Następnie energicznie utrzepujemy herbatę, prowadząc trzepaczkę szybko w przód i w tył, jednocześnie powoli przemieszczając ją na boki, jakbyśmy chcieli bardzo szybko nakreślić kształt litery W (lub M). Na dobre utrzepanie herbaty matcha najczęściej wystarcza 30 sekund.

Ile kofeiny jest w herbacie matcha?

1 g herbaty matcha zawiera od 19 do 44 mg kofeiny, ale najczęściej jest to około 30-34 mg kofeiny na 1 g proszku. Oznacza to, że w jednej porcji przyjmujemy od 38 do 88 mg kofeiny, a uśredniając około 60-68 mg kofeiny.

Czy dzieci mogą pić matchę?

Nie zaleca się, żeby dzieci w wieku przedszkolnym piły herbatę matcha. Dzieci w wieku szkolnym mogą pić herbatę matcha w małych ilościach.

Jaką herbatę matcha wybrać na początek?

Na początek najlepiej wybrać herbatę matcha ze średniej półki cenowej, koniecznie z Japonii. Jeśli zamierzamy wykorzystać herbatę do matcha latte lub wypieków, wystarczy wybrać japońską herbatę w kulinarną, w cenie do 100 zł za 100 gramów.

Czego potrzebuję do przygotowania herbaty matcha?

Do tradycyjnego przygotowania matcha najlepiej mieć chawan (miseczkę), chasen (bambusową trzepaczkę do roztrzepywania herbaty) i chashaku (drewnianą łyżeczkę). Może się nam przydać także sitko do przesiania proszku. Wszystkie te akcesoria da się jednak zastąpić domowymi przedmiotami codziennego użytku.

Przede wszystkim potrzebujemy czegoś do roztrzepania i spienienia herbaty. Nieźle sprawdzi się elektryczny spieniacz do mleka. Jeszcze lepszą opcją jest spieniacz do mleka w formie kubeczka z tłokiem.

Jaka matcha będzie najlepsza do matcha latte?

Do przygotowania matcha latte najlepiej nadaje się dobrej jakości matcha kulinarna lub stosunkowo intensywna matcha tradycyjna.

Jakie są możliwe skutki uboczne picia herbaty matcha?

Jeśli nie mamy żadnych indywidualnych przeciwwskazań dotyczących picia herbaty, to matcha spożywana w umiarkowanych ilościach nie niesie żadnych niebezpiecznych skutków ubocznych. Matcha pita w nadmiarze

Jakie są korzyści zdrowotne związane z piciem herbaty matcha?

Matcha jest bogata w przeciwutleniacze, zwłaszcza EGCG, które pomagają zwalczać wolne rodniki i mogą wspierać zdrowie serca oraz mózgu. Zawarta w niej l-teanina działa relaksacyjnie, a kofeina poprawia koncentrację i czujność. Matcha może również korzystnie wpływać na metabolizm i regulację poziomu glukozy oraz lipidów we krwi. Warto jednak pamiętać, że te potencjalne korzyści należy traktować jako uzupełnienie zrównoważonej diety i zdrowego stylu życia.

Czy istnieją różne smaki herbaty matcha?

Każda herbata matcha ma swój unikalny, naturalny smak, który zależny jest od pochodzenia, wykorzystanych szczepów krzewu herbacianego, uprawy i szczegółów obróbki. Istnieją także herbaty matcha z dodatkami i aromatyzowane, najczęściej owocowo, ale do produkcji takich mieszanek wykorzystywana jest matcha niższej jakości.