Matcha – wybór, przygotowanie, przechowywanie
Jak wskazuje tytuł, jest to artykuł o herbacie matcha (czyt. maćcia), ale takiej z dala od pawilonów herbacianych i ceremonialnego obrządku. Skupimy się tu na tym, co trzeba wiedzieć, aby móc się cieszyć dobrą matcha w domowym zaciszu.
Jak wybrać dobrą herbatę matcha?
Jest kilka czynników, na które trzeba zwrócić uwagę podczas zakupów:
1. Kraj pochodzenia
Matcha powinna być z Japonii i kropka! Co prawda można znaleźć dobre przykłady tej herbaty produkowanej w Chinach, ale to rzadkość. Jeśli więc podczas zakupu widzicie, że oferowana matcha pochodzi z Chin, to miejcie się na baczności. Skoro już jesteśmy (wirtualnie) w Japonii, to najlepiej wybrać matcha z dwóch regionów: Kioto i Aichi. Te dwie prefektury są odpowiedzialne za 80% produkcji matcha w Japonii i mają najdłuższe tradycje tej produkcji.
2. Kolor
Proszek powinien mieć żywy zielony kolor. Unikajcie brązów i żółci – matcha o takich odcieniach nadaje się tylko do zastosowań kulinarnych, ale również tutaj jej smak będzie prawdopodobnie gorszy, niż tej o ładnej, zielonej barwie. Jeśli kolor nie jest jak należy, może to oznaczać, że matcha:
a) nie jest świeża,
b) była za krótko (lub wcale…) zacieniana przed zbiorami (zacienianie skutkuje m.in. większą zawartością chlorofilu, czyli zielonego barwnika),
c) została zrobiona nie tylko z liści, ale także łodyżek i szypułek.
3. Cena
Jeżeli oczekujemy dobrej matcha do tradycyjnego przygotowania, trzeba liczyć się z wydatkiem rzędu przynajmniej 80 zł za puszkę 30g. Oczywiście cena herbaty do zastosowań kulinarnych jest znacznie niższa, ale nie można liczyć na to, że w cenie 30 zł za 100g dostaniemy dobry produkt. Zazwyczaj trudno jest porównywać ceny w różnych sklepach, ale jeśli dany sprzedawca ma w swojej ofercie kilka różnych herbat matcha, to najczęściej cena jest wprost proporcjonalna do jakości.
To właściwie wszystkie kryteria, którymi możemy się kierować kupując matcha przez Internet. Jeśli jednak mamy już okazję jej spróbować, znacznie łatwiej jest ocenić jakość:
4. Zapach
Powinien być świeży i warzywny. Jeśli pachnie jak kurz, ryba lub nie pachnie wcale… niezbyt dobrze.
5. Tekstura
Lepszej jakości matcha jest zazwyczaj drobniej zmielona. Skutkuje to bardziej kremową pianką i przyjemnym uczuciem gładkości w ustach. Co ciekawe, jednym z profesjonalnych sposobów oceny matcha jest rozsmarowywanie proszku na kartce papieru – przy pomocy lepszej jakości matcha można uzyskać dłuższą smugę.
6. Smak
To rzecz bardzo subiektywna – wiele osób preferuje bardziej gorzki i wyrazisty smak tańszych herbat matcha. Wyznacznikiem jakości jest jednak smak słodkawy ale ściągający, z długim finiszem (posmakiem utrzymującym się w ustach po wypiciu). Powinny przeważać nuty warzywne, trawiaste i zbożowe.
Trzy klasy herbaty matcha: dobra matcha kulinarna, dobra matcha do tradycyjnego przygotowania i matcha ceremonialna
Przygotowanie matcha
Do tradycyjnego przygotowania matcha potrzebujemy chawan (miseczkę), chasen (bambusową miotełkę do roztrzepywania herbaty) i chashaku (drewnianą łyżeczkę). Wszystkie te akcesoria możemy jednak zastąpić domowymi przedmiotami codziennego użytku!
Przede wszystkim potrzebujemy czegoś do roztrzepania i spienienia herbaty. Nieźle sprawdzi się elektryczny spieniacz do mleka. Jeszcze lepszą opcją jest spieniacz do mleka w formie kubeczka z tłokiem.
Drewniane chashaku zastąpimy oczywiście zwykłą małą łyżeczką. W przypadku odmierzania matcha przy pomocy chashaku zaleca się odmierzyć nim 1,5 lub 2 porcje herbaty na 70-80 ml wody. Nakładając matcha łyżeczką wystarczy jedna łyżeczka (ok. 2 gramy) na 70-80 ml wody. Temperatura używanej wody nie powinna przekraczać 80℃. Jeśli chcemy ograniczyć cierpkość i gorycz, możemy obniżyć temperaturę wody nawet do ok. 60℃.
Skoro nie roztrzepujemy herbaty bambusowym chasenem, to wcale nie potrzebujemy miseczki. Możemy ją pić z kubka lub filiżanki.
Przechowywanie matcha
Matcha to herbata bardzo wrażliwa na upływ czasu. Żeby dłużej zachować jej właściwości, powinna być przechowywana w lodówce. Dotyczy to jednak tylko nieotwartego jeszcze opakowania herbaty! Nawet przechowywanie w lodówce może odnieść efekt odwrotny do założonego, jeśli po wyjęciu puszki z lodówki natychmiast zostanie ona otwarta – to morderstwo na herbacie. W wyniku dużej różnicy temperatur między wnętrzem opakowania i powietrzem w pomieszczeniu następuje kondensacja wilgoci w herbacie, co jedynie przyspieszy pogorszenie jakości. Dlatego po wyjęciu z lodówki trzeba dać herbacie czas na wyrównanie temperatury z otoczeniem. Dla bezpieczeństwa, od wyciągnięcia opakowania z lodówki do otwarcia go powinniśmy poczekać 12 godzin. Po pierwszym otwarciu trzeba przechowywać matcha szczelnie zamkniętą, w suchym i ciemnym miejscu, jednak należy ją spożyć możliwie jak najszybciej.
Mam nadzieję, że ten tekst pomoże tym, którzy chcieliby zacząć pić matcha, ale odstrasza ich to, że jest ona zbyt skomplikowana.
Autor tekstu: Konrad Pociask
