TAK SMAKUJE HERBATA od 2006r.
wartość koszyka: $0, koszt dostawy od $3,02 - do darmowej dostawy brakuje $37,78
FINALIZUJ ZAMÓWIENIE
  gramatura cena ilość wartość rabat
koszt dostawy od $3,02 - do darmowej dostawy brakuje $37,78
do zapłaty $0
KOD RABATOWY
OK
FINALIZUJ ZAMÓWIENIE
      powrót do listy artykułów

      Kultywar – co to jest i jakie ma znaczenie?

      Zauważyliście pewnie, że w przypadku wielu herbat klasycznych, obok pochodzenia i terminu zbiorów podajemy jeszcze jedną informację – kultywar.

      Po lewej liść tajwańskiego oolonga, kultywar Si Ji Chun. Po prawej herbata przetwarzana w ten sam sposób, ale z kultywaru Qing Xin. Zwróćcie uwagę na różnice w kształcie liści, kolorze i grubości żyłek, oraz piłkowaniu brzegów liści.

       

       

      Co to jest?

      W największym skrócie kultywar to szczep krzewu, z którego zostaje wykonana herbata. Wykorzystany kultywar ma ogromne znaczenie na ostateczny smak gotowej herbaty.

       

      Sama słowo „kultywar” jest jeszcze mało zakorzenione w naszym języku i wywodzi się z połączenia łacińskich słów cultus (uprawny) i varietas (odmiana), chociaż prawdopodobnie dotarło do nas za pośrednictwem języka angielskiego (od cultivar – cultivated variety).

       

      Kultywar to więc dosłownie „odmiana uprawna” – roślina wyselekcjonowana przez człowieka do uprawy, a do tego wyróżniająca się określonym zbiorem cech, które są identyczne dla wszystkich przedstawicieli kultywaru.

       

      To właśnie nowe, niespotykane w innych szczepach krzewów cechy są motywacją do tworzenia nowych kultywarów. Może to być większa odporność na czynniki atmosferyczne lub niektóre choroby czy insekty. Może to być zdolność do wydawania wcześniejszych lub bardziej obfitych plonów. Nas, pasjonatów dobrej herbaty będą jednak najbardziej ciekawić te kultywary, które zostały stworzone w jednym, bardzo konkretnym celu – aby przetworzona z nich herbata miała lepsze walory smakowe i zapachowe.

      Krzewy dwóch różnych kultywarów rosnące obok siebie w Instytucie Badań nad Herbatą (prowincja Zhejiang, Chiny). Autor: Eric Scott

       

      Jakie ma to znaczenie dla konsumenta?

      Na dobrych winach zazwyczaj podaje się szczep winogron, z których zostało wykonane. Na etykiecie dobrego piwa zazwyczaj przeczytamy, jakie odmiany chmielu zostały w nim wykorzystane. Dlaczego z herbatą miałoby być inaczej? Informacja o kultywarze do dla konsumenta dodatkowa wiedza, która pozwala na bardziej świadomy wybór herbaty, bazując na wcześniejszych doświadczeniach. Ogromne znaczenie będzie to miało np. w wypadku japońskich herbat sencha – dla dwóch herbat produkowanych w tym samym regionie i w tym samym stylu jedynym czynnikiem rozróżniającym dwie herbaty może być użyty kultywar. Natomiast porównując dwie herbaty z tego samego kultywaru, ale z innych regionów, będziemy mogli lepiej zrozumieć jakie znaczenie ma dla danej herbaty miejsce pochodzenia.

       

      Jak powstają nowe kultywary?

      Uprawa herbaty, chociaż często oparta jest na wielowiekowej tradycji, bynajmniej nie stoi w miejscu. Co roku tworzy się tysiące nowych kultywarów, ale tylko kilka z nich trafia do rolników. Cały proces od powstania kultywaru do komercyjnej uprawy trwa przynajmniej 20 lat! To dlatego, że krzewy muszą najpierw przejść wiele testów w różnych etapach wzrostu.

       

      Metody tworzenia nowych kultywarów:

      – Selekcja – spośród lokalnych lub dzikich krzewów selekcjonuje się te, które przejawiają pożądane cechy, aby następnie rozmnożyć je wegetatywnie (przez tworzenie sadzonek). W ten sposób powstał jeden z najsłynniejszych chińskich kultywarów, Longjing 43. Spośród tradycyjnie używanych do produkcji herbaty Long Jing krzewów wybrano te, które uznano za najlepsze i zrobiono z nich sadzonki. Pierwotna nazwa tego kultywaru brzmiała Longjing 6043, bo była to sadzonka numer 43 wyselekcjonowana w roku 1960. Jego pierwsze, eksperymentalne uprawy na małą skalę rozpoczęto w 1973. Dokładnie przetestowane sadzonki kultywaru Longjing 43 wypuszczono na rynek w całych Chinach dopiero w roku 1987…

      Pole krzewów kultywaru Longjing 43 w Instytucie Badań nad Herbatą (prowincja Zhejiang, Chiny). Autor zdjęcia: Eric Scott

       

      – Krzyżowanie dwóch krzewów

      a) klasyczne krzyżowanie dwóch krzewów (rozmnażanie generatywne lub hybrydyzacja)

      Przykłady: tajwański krzew Hong Yu powstał przez skrzyżowanie dzikiej tajwańskiej odmiany herbaty (Shan Cha) z krzewem odmiany Assamica z Birmy. Japoński krzew Tsuyuhikari powstał przez skrzyżowanie lokalnego szczepu Shizu 7132 z popularnym Asatsuyu.
      Ten rodzaj krzyżowania krzewów może dać niezliczone różniące się od siebie potomstwo. Kolejnym krokiem jest więc selekcja (patrz powyżej) najlepszych krzewów spośród potomstwa.

      b) szczepienie
      Przykład: krzew Jin Guan Yin powstał poprzez zaszczepienie kultywaru Huang Dan (używanego do produkcji herbaty Huang Jin Gui) w pień krzewu Tie Guan Yin. Ciekawostką j est, że te same dwa krzewy zostały także skrzyżowane przez hybrydyzację (patrz powyżej), czego wynikiem jest krzew Huang Guan Yin.

      – Odkład – polega na zakopaniu pędu rośliny celem wytworzenia z niego nowych korzeni. Pęd jest następnie odcinany od macierzystej rośliny. Dalsze rozmnażanie następuje przez tworzenie kolejnych sadzonek z odciętego, nowego krzewu. Sposób ten jest stosowany przy tworzeniu klonów bardzo cennych i starych krzewów, jak np. tych rosnących w górach Wuyi. W wielu przypadkach udało się tak uratować wymierające szczepy, tworząc nową populację z jednego ocalałego „krzewu matki” (母樹).

       

      To obecnie najpopularniejsze metody tworzenia nowych kultywarów. Naukowcy pracują jednak nad udoskonaleniem nowych sposobów, takich jak mikrorozmnażanie, modyfikacje genetyczne, czy nawet tworzenie celowych mutacji działając na rośliny promieniowaniem lub różnymi substancjami. Genetyczne modyfikacje już wkrótce pozwolą między innymi stworzyć kultywary bez genu odpowiedzialnego za wytwarzanie kofeiny, więc otrzymamy naturalnie bezkofeinową herbatę bez pozbawiania jej walorów smakowych! Jeśli naukowcy wytworzą kultywary wystarczająco odporne na mróz, być może będziemy mogli nawet założyć pole herbaciane w Polsce…?

      Autor tekstu: Konrad Pociask

       

      Żródła i inspiracje:

      - Chen, L., Apostolides, Z., and Chen, Z. (2012). Global Tea Breeding: Achievements, Challenges and Perspectives. Hangzhou; Heidelberg; New York, NY: Zhejiang University Press; Springer.

      - http://www.teageek.net/blog/2013/06/varieties-cultivars-clones-oh-my/

      - https://www.britannica.com/science/plant-breeding/Hybridization

      - http://b4fa.org/bioscience-in-brief/plantbreeding/cultivars-clones-landraces/

      - https://www.teaguardian.com/reference-glossary-tea-terms/cultivar/

      - https://worldoftea.org/tea-varieties-cultivars/

      - https://www.teaguardian.com/reference-glossary-tea-terms/cultivar/

      - http://fabryka.darknation.eu/filodendrony/articles.php?article_id=16

      - http://cazort.blogspot.com/2011/06/cultivars-monoculture-adaptation-and.html

      - http://www.wbp.olsztyn.pl/~krist/skrypt/index.php?co=2_1

      - https://en.wikipedia.org/wiki/Cutting_(plant)

      - https://en.wikipedia.org/wiki/Grafting

      - https://en.wikipedia.org/wiki/Layering

      - http://baike.baidu.com/item/%E9%87%91%E8%A7%82%E9%9F%B3/5989381

      - https://picasaweb.google.com/115547282629121627434/HangzhouSoFar#6161910627355278130

      - http://www.360doc.cn/article/30501711_544637207.html

      - http://www.myjapanesegreentea.com/japanese-tea-cultivar-list

      - http://blog.sina.com.cn/s/blog_51ffe0e60102w8er.html